Queirello(-primo)
Carex capillaris
Cyperaceae
Àutri noum : Moutouso, Sagneto.
Noms en français : Laîche à feuilles capillaires, Laîche capillaire.
Descripcioun :La queirello primo trachis en mato en auto mountagno dins li pelouso umido o bagnado e li coumbo à nèu. Fai partido dóu group qu'a uno espigueto masclo (eici blancasso) e quàuquis espigueto femèu (2 à 5). La planto èi laco, sènso péu, li long pecou dis espigueto pendoulon. Li fueio soun primo (1,5 à 2 mm) e rufo (mai pas la bratèio -fotò). Lis utriculo, de 2 à 3 mm, soun pourtado pèr d'escaumo membranouso e si bè soun proun courtet (0,3 à 0,8 mm). I'a tres estigmate.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20(40) cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Carex
Famiho : Cyperaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Pelouso umido
- Cresten venta
- Coumbo à nèu
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Artico-Aupenco
Ref. sc. : Carex capillaris L., 1753
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753